Yıllardır ülkemizde demokrasicilik oyunu oynanır. Delege ağalığı sistemine dayalı siyasi partilerimiz “Siyasi Partiler Yasası” ve buna bağlı olarak hazırladıkları “Parti Tüzükleri” doğrultusunda çok partili siyasi hayata geçişten itibaren halkımız hep aldanmıştır.. Seçimlerdeki amaç hukuk ve siyasetçilerce;

1. Yönetimde istikrar,
2. Temsilde adalet.

Görüyoruz ki yıllardır ne yönetimde istikrar sağlanabilmiş, nede temsilde adalet. Elbette biliyoruz ki; demokrasilerde siyasi partiler vazgeçilmez temel unsurlardır. Ama hangi siyasi parti?. İsterseniz kaynak olması açısından bir iki unsuru gözler önüne tekrar serelim. Ülkemizde herkes siyaset yapamaz. Devlet memurlarına, askere, polise, üniversite öğretim üyelerine, öğrencilere yasa gereği yasaktır. Köylüler siyasetle uğraşmaz / uğraşamaz. İş adamları/kadınları, sanayici, tüccar siyasette uğraşmayı risk sayar. Geriye kim kalıyor?; İşsiz güçsüz, siyaseti geçim kaynağı gören, delege ağalığı sistemiyle beslenen, rant ekonomisiyle bütünleşmiş siyaset simsarları. Gerçek yüzlerine gizlemek içinde her dönemde kadın olsun erkek olsun saygın, popüler, güzel, alımlı vs. dolgu malzemeleri ve vitrin süsleriyle halkın önüne çıkarlar. Aslında halkın kullandığı oy Milletvekili, Belediye Başkanı, İl Genel Meclis Üyesi, Belediye Meclis üyesi seçmek değil, lider ağırlıklı parti merkezlerinde! hazırlanan listeleri halka onaylatmaktır. Mutlaka kazanan birisinin olması gerçeğinden hareketle sistemin devamını sağlarlar.

Kısa girişten sonra gelelim seçim sistemlerine. Nedir seçim sistemi? Belirli zamanlarda olağan / normal seçim (ülkemizde her beş yılda bir) veya meclisin karar verdiği durumlarda (erken seçim) olarak adlandırılır. Özellikle 1980 darbesinden sonra oluşan siyasal iktidarlarca seçim sistemleri, önceden yapılan kamuoyu araştırmaları sonucu kendisine en fazla milletvekili veya belediye başkanlığı kazandıracak yöntemleri araştırarak bazen yasal düzenlemeler, bazen seçim çevrelerini değiştirerek bilim, etik, namus ve demokrasinin evrensel değerlerine yakışmayacak şekilde düzenlemeler yaparak halkın önüne zarfın girebileceği kadar deliği bulunan kutuları koyarak sözde seçim yapmak suretiyle demokrasicilik oyunu oynarlar. Demokrasicilik oyununun oynanmasını sağlayan seçim sistemlerinin sadece adlarını saymakla yetineceğiz. En azından ansiklopedi cinsinden kitaplara bakmak suretiyle bulunabilecek kaynakları aktarmayı siz okuyuculara bırakmak istiyoruz.

Seçim sistemleri değişik seçeneklerde sınıflandırılmaktadır. Bunlar;
I- Seçim Sistemleri
1- Çoğunluk sistemi,
1.1- Dar Bölge (tek adlı, tek turlu seçim sistemi)
1.2. Tek adlı iki turlu seçim sistemi ( Geniş bölgeli veya liste usulü seçim sistemi)
2. Nispi Temsil Sistemi

II.- Seçim sistemi, Çoğunluk sistemi, Nispi Çoğunluk sistemi,Mutlak çoğunluk sistemi, Belli yüzde çoğunluk sistemi Nispi Temsil sistemi Barajlı sistem

III- Diğer Ülkelerde Uygulanan Seçim Sistemleri: Yönetim şekli, sistemi (başkanlık, yarı başkanlık, partelenter sistem vs.) farklı olan ülkelerde kendilerine özgü seçim sistemleri uygulanmaktadır. Örneğin Alman Seçim Sisteminde amaç tek partinin iktidar olmamasıdır. Seçimden önce hangi partilerin hangileriyle koalisyon kuracaklarını açıklar, seçmenler bu doğrultuda oy kullanırlar. Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde her oy eşit değildir …. Üllkemizde de zaman zaman tercihli oy sistemi, ulusal bakiye sistemi gibi usullarde kullanılmıştır. Hangi seçim sistemi uygulanırsa uygulansın seçimlerde karşımıza çıkan en büyük sorunlar; Mükerrer oy kullanımı (aynı kişinin birden fazla oy kullanması), Seçmen listelerinin güncellenmemesi veya seçmenlerin yazılmaması / yazılamaması nedeniyle oy kullanamama, Yurt dışındaki yurttaşlarımızın oy kullanamaması (en son yasal düzenlemelerle mektupla oy kullanma veya gümrük kapılarında oy kullanma yöntemleri geliştirilmişse de çağcıl, gerçekçi ve doğru olduğu konusunda şüphelerin bulunduğunun göz ardı edilmemesi gerekir). 22 Temmuz 2007’de olduğu gibi bilgisayar ortamında yapılan hata ve hileler, Oy sayımlarının yanlış / hatalı yapılması, Seçmenlerin oylarının değiştirilmesi (genelde oy sandıklarının sayıldıktan sonra il/ilçe seçim kurullarına ulaştırılması aşamasında gerçekleştirilen sandık değiştirilme işlemleri) Seçimlerin bilinçli olarak yurttaşların oy kullanamaması amacıyla olağan yerleşim yerlerinden ayrıldıkları dönemlerde (yaz tatili, geçici çalışma, kış koşulları vs.) yapılması, Seçime katılan partiler arasında Devletçe yapılan para yardımının adaletsiz yapılması veya hiç yapılmaması, Seçim propagandalarının gün batımıyla sınırlandırılması (gün batınca seçim propagandasının yapılması ne gibi sakıncalar doğurur anlaşılır gibi değil), Yetkisi ve hakkı olmadığı halde İl, İlçe emniyet müdürlükleri ile il, ilçe seçim kurullarının seçim propaganda yöntemi, yapılacağı veya yapılmayacağı yerler konusunda haksız ve sınırsız yetki kullanmaları, Siyasi partilere tanınan Devlet olanaklarının bağımsız adaylara tanınmaması … olarak sıralanabil Temsilde adalet, yönetimde istikrarın sağlanması için yapılması gerekenler acaba çok mu zordur? Hiç şüphesiz ki hayır.

Önerilerimiz; T.C. Kimlik numarası uygulaması her alanda kullanılmaya başlandığına göre seçimlerde de kolaylıkla kullanılabilir. Yani seçimlerde oy kullanacak seçmenler T.C. kimlik numaralarıyla oy kullanmak suretiyle tekrar oyların önüne geçilebilir. Vergi kaçıran, askerlik görevini yapmayan, rüşvet, irtikap, ihtilas, ihaleye fesat karıştırma, sahte belge düzenleme, sahtekarlık, görevi kötüye kullanma, memuriyet görevini suistimal, kalpazanlık, hırsızlık, tecavüz, adam kaldırma, silahlı saldırı, meskene tecavüz gibi suçlardan ceza alanlar kesinlikle oy kullanmasının önlenmesi gerekir.

Milletvekilliği dokunulmazlıkları (kürsü dokunulmazlığı ve yargılanma şekli ayrı tutulmak koşuluyla) başta olmak üzere her türlü dokunulmazlık mutlaka kaldırılmalıdır.

TABAN HAREKETİ – NİSAN- 2008